Wednesday, December 13, 2006

Bid bugdeeree bayan

Ta ene bichlegiig unshij baigaa bol ooriigoo delhiid bayan humuusiin toond orno gej itgej bolno.
Global Rich List ruu orood ooriihoo orlogiig hiigeed uzeerei.
Internet-d orood blog unshih hemjeend baigaa bol medeej delhii deer dundjaas hol davah orlogotoi baina gej garah bii vii.

Delhii deerhi yaduust tuslamj uzuulehed urialah zorilgotoi deerhi site-iig hiisen gejee.

United Nations University Centre ees gargasan sudalgaagaar delhiin hun amiin 1% d taarah bayan humuus niitdee delhii deerhi buh bayalgiin 50% iig ni ezemshdeg gesen sudalgaa garsan yum baina.

Hamag hurungu ni heden bayachuuld tsuglarchihsan baidiim bainaa gej

kakaku.com geechiin tuhai

Oird nuudel suudal hiigeed yu ch bichsengui.
Ene neg kirilleer bichij chaddaggui gar shantraad bolichihoj gej bodoogui biz ? Bicheed bainaa,

Za tegeed suuliin ued tuhtai sonin medee unshaagui bolhoor, yapond neleed anhaaral tataj baigaa kakaku.com geechiin tuhai 2,3 n ug.

Kakaku.com gedeg ni shuud helbel online shop-uudiin baraag haritsuulj uzej boldog site yum l da. Tegtlee surtei zuil bish met avch business modeliin huvid tun amttai helber yum shuu.
Hun baraa hudaldaj avahdaa hedii chinee olon baraag haritsuulj uzej baij dundaas ni songoj avah tusam hiisen hudaldaandaa todii chinee setgel hangaluun baidag. (sudalgaa bolon bodit amidral deer batlagdsan zuil)
Ene taliig ashiglaad online shopuudaas sariin huraamj avaad baraag ni haritsuulaltandaa oruulj baigaa yum. Ooroosoo yamar ch baraa zooh zahialga avah geh met yarvigtai ajliig hiilgui baraag ni taniltsuulsniihaa holsiig online shop-oos avna.

Anhandaa bol zugeer adilhan baraanii uniig haritsuulj hyamdhaniig ni olj avah taldaa utgatai baisan baih. Tegvel odoo baidal shal ooroor ergej ehellee.

Uil yavdliin tulhuur ni onoo ulig bolson Web 2.0 (hervee ta anh sonsoj baigaa bol hotsrogdoj baina gesen ug) bolj baigaa gej bodoj bas boloh yum. Tehdee kakaku.com maani Web 2.0 toi ch bai ugui ch bai hereglegchdiig oroltsuulsan modeltoi baisan.
Hereglegchdiin baraa avsan bolon online shop-iig hereglesen setgegdelee bichsen bichleg anhnaasaa baisan hereg. (User Participation)

Orshil ni neleed urt bolchihloo. Hereg yavdliin gol ni suuliin ued ene kakaku.com geech company yu hiigeed baina?
Sayahan 9n saraas site deerhi baraanii medeelliig "Web service" (ene ch bas chuhal keyword shu, medne biz dee) bolgon neev.
Hen durtai ni ooriin site deeree kakaku.com iin baraanii medeelliig tavij bolhoor bolov.

Za ingeed duussan bol ch yahav, oor bas baraagaa tavij baigaa companii blog neev, baraagaa tavisan delguuruuded unelgee ogoh bolomjtoi bolgov, odoo hamgiin ih hailt hiigdej baigaa keyword geh metchilen shine function uud nemegdjee.

Kakaku.com-iin zahirliin ogson yariltslagand "kakaku.com deer tolbor hiih system oruulj EC site baihgui companiudad baraagaa zarah bolomjtoi bolgono" gesen baiv. Ireeduid teheer baraagaa zarah gesen hen ch bai, online shop ch gui internet geechiig medehgui ch gesen kakaku.com-d baraagaa tavij boldog boloh ni. (amazong-iin delhii deer baigaa buh baraag zardag boloh gesen zorilgo, mon google-iin delhii deer baigaa buh medeelliig emhelj tsegtslene gesen zorilgotoi tostei!)

Er ni neg yosondoo kakaku.com uilchilgee yavuuldag platform boloh yum. Ene utgaaraa google, amazon geh met odoo ueiin avarguudtai tostoi bolj irlee.

Etsest ni, Web Business bol zugeer web site hiih gesen ug bish
Web Business bol virtual ertunts (web) deerhi uilchilgee (service)
(virtual ertunts ni baigaliin huuli (bodit amidral deerhi huuli) -aas tes ondoo zui zohitsoltoi, gehdee ene tuhai daraa bolyo )

Friday, November 17, 2006

Монгол gedeg ner tuuhend uldeh ter odor

Sayahan mongol sonin unshtal, mongold baidag gadaaduudiin too olshirch baigaa tuhai medee bailaa. Tiim medee zondoo l baidag neg unshaad ongordog baital unshsaniihaa daraa setgel sanaagaar unav.

Yu gevel alban bus toogoor mongold 500myangan gadaadiin irgen amidardag gesen gej baih yum. Ene dotor ihenh ni hyatad, tegeed heseg ni solongosuud baidag boltoi. Yalanguya har ajil hiideg huuli busaar orshin suugch hyatad irged olshirch uimeen samuun zodoon nudeend orootsoldoh hereg neleed garah bolj.
Hyataduud boonooroo niilchiheed hun amitan deerelheh yavdal ch baidag boltoi.
Mongolchuud bid nar hun boorolhoh durgui bolhoor niilj hun amitan deerelhehgui l dee.

Za ene ch yahav, mongold irj baigaa humuus medeej bolovson soyoltoi hun baihgui ni medeej.
Harin ene humuusiin too odoo l gehed mongoliin hun amiin 1/5-iig ezelj baina gedeg l aimshigtai.
Ene baidlaaraa tsag hugatsaa ongorvol yu boloh?
Heden jiliin daraa mongoldoo mongol ni amidarhad hetsuu boloh vii dee.
Hun amiin tal ni urd zugiin nohor baih yum bol hot dotroo cholootei showdahad ch hetsuu boloh vii. Tiim bolohiig huleegeed suuh hereg uu?

Ene asuudliin shaltgaan ni mongolchuud bidend baigaam l da. Hyamd ajillah huch avahiin tuld vizagui hyataduudiig companiud ajild avchihna. Mongol zaluuchuud maani bayan bolhoor tsalin baga baina geed ajil hiihgui yum. Harin hyataduud ajil golnoo gej baihgui. Unendee ch hyatadiin yaduu tosgond tsalin ni bur baga baidag boltoi.
Gehdee ene zovhon ajillah huchnii une holstei holbootoi asuudal bish.
Ingeed orhij bolohgui "Undestnii ayul"!
Huuli busaar orshin suugchdiig olshruulahgui baih talaar arga hemjee avah heregtei.

Bid yahav Delhiig baildan daguulsan Chingisiin mongol nerteeree tseejee balbadag yum baij.
Harin bidnii ur sadiin ued "mongolchuud" maani yah bilee.

Geed bodohod dotor muuhairch booljis tsutgaj baigaam daa.
Dotor muuhairaad yavaad baij bolohgui ee, bid oorchlogdoh bolno, oorchloh ch bolno!!!

Wednesday, November 15, 2006

2 dahi amidral Second Life

Net hogjij humuusiin amidral oorchlogdoj bainaa. Odor tutam mailee shalgaj net ruu orj hailt hiihgui bol sanaa amardaggui ch bolloo. Naizuud hoorondoo messengerdej, chatlaj, voip-oor unegui utsaar yarina. Hoorondoo uulzah yum uu bichig olon honog hurj ochdog zahia bichihgui bol hariltsaj chaddagui baisan ni sayahan.
Ertunts oorchlogdoj baina. . .

Harin odoo yamarhuu hemjeend hurchiheed baigaa talaar sonirhvol "Second Life" geech online game-iin ertunts ruu ongiigood uzeh heregtei.
Ene ni online game bolovch neteer holbogson buhel buten virtual ertunts boltloo orgojij ehellee.
Ene ertunts dotor "Linden Dollar" geh mongoniin negjeer humuus hudaldaa naimaa hiij, uildverlel erhelj baih yum. Virtual ertunts dotor gazar hudaldan avch baishin barilga barij (CG-geer zurna gesen ug l dee) teriigee zarah, esvel huvtsas hunar ed hereglel (ene bas l CG-eer buteesan zuil) hiij teriigee zarj bolno.
Ug Linden Dollar ni "jinhene" dollartai haritsah hanshtai geed bod l doo,tegeheer Second Life dotor hiisen hodolmorooroo jinhene dollartai boloh ni ee.

Ooriin mongonii negjtei, ug mongoor uildverlel hudaldaa erhleh bolomjtoi bolsnoor Second Life zugeer online game bish jinhene utgaaraa virtual ertuntsiig bii bolgoj baina.

Sayahan delhiid aldartai Reuters agentlag Second Life dotor ooriin virtual salbariig neej genee. Second Life-d olon myangan humuus (net-eer holbogdson player) amidarch bgaa uchraas tend company baiguulagdaj, zar surtalchilgaa tavigdaj baigaa yum.
Tom companiud ch ter Second Life-d iheehan anhaarlaa handuulj bgaa ni tsaashdaa bur orgojih tolovtei baigaag haruulna.

Ingeed bicheed baival neleed yum bichih bailaa, tsaash ni sonirhvol yun toloo search engine baidag bilee Second Life geed haigaad uzeerei

Digital Divide-daas hotsrohguin toloo!

Tuesday, November 07, 2006

Monday, November 06, 2006

Net orchnoos uudeh shine Ediin Zasag

Anhnii bichleg oruulj bui bolovch neleed yarvigtai sedev ruu orchihloo, gehdee yahav.
Ikeda Shinobu gej hunii blogoos sonirholtoi bichleg olj unshlaa.
Aguulgaas ni sanaa avaad bodsonoo bichiye.

Net orchind shine Ediin Zasag bureldeh tuhai:

computeriin tootsoolon bodoh chadvar ni cholood (unegui) baraa bolov.
-> "Moore-iin huuli"-aar computeriin tootsoolon bodoh chadvar ni hyazgaargui ruu temuulj, ug chadvar ni unegui baraa bolno.
1960 onoos hoish computeriin tsootsoolon bodoh chadvariin une ni 100saya dahin hyamdarchee. Ene ni 100saya togrogoor barih uildver ni 1 togrogoor barih bolomjtoi bolj baina gesen ug.
Tegeheer uildver deer ajilchid tsugluulsnaas ajilchin bolgon 1 uildvertei baisan ni ur duntei ajillah yum. Ene 1togrogiin uildver gedeg ni jishee ni PC bogood hun bolgon PC tei bolsnoor gertee ajillah bolomjtoi bolj baina gesen ug.

Computer bolon NW-iin orchin (virtual orchin) ni deerhi zuilees shaltgaalaad bodit ertunts deerhi zah zeelees ogt ondoo une tseniig bii bolgoh yum.
Tsagt barigdahgui, oron zaid barigdahgui, mon baigaa zuiliig dahin hevleh (copydoh) une ni 0.
Tiimees une tsene ni yun deer ochih ve geheer asar iheer bii bolj bui virtual contentuudaas oortoo heregtei zuiliig olj avah uildel ni une tsenetei baih yum.
Ene ni net orchind orlogo oloh gol zam ni reklam surtalchilgaa bolj taarah nuhtsliig burduulj bui hereg. Bodit baidal deer Google zovhon reklam surtalchilgaagaar saya saya aar ni orlogo olj baina.
...


Togsgol hurtel ni bichij amjsangui, harin ta sonirholtoi gej bodvol eniig unshaarai. Long Tail geechiig todorhoilson Kris Anderson ahiin blog
PPT-iin Slide bii uzehed tun sonirholtoi.

Za tegeed zavtai uedee nemelt tailbar tavihiig oroldomz

ehlel

Blog bichij ehlev.
Yun turuund kirilleer bicheeguig mini orshoon heltruulehiig husye.
Kirilleer bichij dasaagui tul yun turuund ingeed ehlye gej bodloo.

Ene blog hend zoriulav?
Web bolon IT-giin sonirholtoi hen buhend
Mon bas bus zuiliig bichih tul er ni hen buhend

Yagaad blog bichih bolov?
Ooriin bodol sanaa bolon unshsan sonsson ochuuhen medlegee mongol and nartaigaa huvaaltya gej husnem.

Yamar aguulga bichigdeh ve?
Ooriin mergejil (ICT, ter dundaa Web technology) tei holbootoi shine medee bolon shineleg sorgog zuil yu baina taniltsuulj baihiig hicheeh bolno.

Tuiliin zorilgo
"Mongol Web" TO THE WORLD